Από μια μάλλον ασήμαντη είδηση καταλαβαίνεις μερικά σημαντικά πράγματα. Η είδηση είναι ότι ο Ολυμπιακός έδωσε άδεια στους ξένους παίκτες του να φύγουν για διακοπές κάνοντας χρήση της προβλεπόμενης από τα συμβόλαια τους δεκαπενθήμερης άδειας: έφυγαν σχεδόν όλοι και είναι λογικό αφού όταν δουλεύεις για μήνες στο εξωτερικό έχεις ανάγκη να βρεθείς για λίγο έστω στη χώρα σου. Τι καταλαβαίνει κανείς από την άδεια; Πρώτον ότι το πρωτάθλημα δεν πρόκειται να ξαναρχίσει πριν τα τέλη Μαϊου: θυμίζω ότι όποιος επιστρέφει από το εξωτερικό μπαίνει σε καραντίνα υποχρεωτικά για 15 μέρες και οι παίκτες του Ολυμπιακού θα γυρίσουν από την άδεια τέλος Απριλίου. Δεύτερον καταλαβαίνει κανείς ότι ο Ολυμπιακός προετοιμάζεται για την πιθανότητα διεξαγωγής αγώνων μέσα στο καλοκαίρι – δεν πιστεύει δηλαδή ότι θα υπάρξει διακοπή του πρωταθλήματος, παρόλο που οι πιο πολλές ομάδες την θέλουν, και πιστεύει πως θα παίξει και με τη Γουλβς. Δίνει άδεια στους παίκτες του τώρα, ώστε να μην ζητάνε αυτοί καλοκαιριάτικα διακοπές. Κι επειδή μια τέτοια κίνηση μπορεί να γίνει μόνο στη βάση ενός προπονητικού προγράμματος ήδη έτοιμου, όλα δείχνουν πως θα υπάρξει και ανανέωση της συνεργασίας με τον Πέδρο Μαρτίνς. Κάτι που για μένα θα πρεπε ήδη να έχει γίνει.

Στα δυο χρόνια αυτά που βρίσκεται στον Ολυμπιακό ο Μαρτίνς ακόμα δεν έχει κερδίσει τίποτα: είναι απλά κοντά στην κατάκτηση του πρωταθλήματος. Κι όμως αν αύριο ο Ολυμπιακός ανακοίνωνε την ανανέωση της συνεργασίας με τον προπονητή είμαι βέβαιος ότι πολλοί οπαδοί του Ολυμπιακού (αν όχι κι όλοι) θα ήταν τρομερά ευχαριστημένοι και σίγουρα ανακουφισμένοι. Μιλάω για τους οπαδούς που καταλαβαίνουν τη σημασία της δουλειάς ενός προπονητή, χωρίς να την μπερδεύουν με αποτελέσματα και τίτλους. Ο Μαρτίνς χρειάστηκε λίγους μήνες για να αλλάξει τον Ολυμπιακό και δυο χρόνια για να αλλάξει λιγάκι τα μυαλά των οπαδών του Ολυμπιακού. Όχι όλων, αλλά πολλών.    

Πολλά από πολλούς

Η προ διετίας πρόσληψη του Πορτογάλου αποδείχτηκε μια άκρως επιτυχημένη κίνηση, όπως μαρτυρά περισσότερο και από τα αποτελέσματα της ομάδας, η σημαντική βελτίωση πολλών ποδοσφαιριστών που δούλεψαν μαζί του. Στον Σα, στον Σεμέδο, στον Γκιγιέρμε, στον Ελ Αραμπί, στον Βαλμπουενά, στον Φορτούνη δεν έχεις πολλά να μάθεις: για να φτιάξεις όμως μια καλή ομάδα αυτοί δεν αρκούν. Χρειάζεται να πάρεις πάρα πολλά από πολλούς άλλους. Ο Τσιμίκας, ο Σισέ, ο Μπα, ο Καμαρά, ο Μπουχαλάκης είναι πλέον σταθερότατοι παίκτες κι ο Ποντένσε πουλήθηκε 15 εκατομμύρια ευρώ. Ο Τσιμίκας ωρίμασε και εκμεταλλεύτηκε απόλυτα την εμπιστοσύνη που του έδειξε ο προπονητής. Ο Σισέ, παρά την απουσία του, είναι σήμερα ένας κανονικός σοβαρός κεντρικός αμυντικός: αν δεν είχε καταρρεύσει η αγορά θα έφερνε σίγουρα προτάσεις. Ο Καμαρά έμαθε να παίζει σε τρεις θέσεις: η χρησιμότητα του είναι κυρίως τακτική – αποτέλεσμα δηλαδή της δουλειάς του προπονητή. Ο Μπουχαλάκης έμαθε να στέκεται σωστά μπροστά από την άμυνα – αν μάθει να τελειώνει λίγο καλύτερα φάσεις και περιορίσει και τα φάουλ θα γίνει αναντικατάστατος. Ο Μπα είναι δημιούργημα του Μαρτίνς: τον βοήθησε να προσαρμοστεί, να καταλάβει το ρόλο και την ομάδα, τον ανέδειξε. Όπως και τον Ποντένσε. Οταν ήρθε στην Ελλάδα ο μικρόσωμος Πορτογάλος ήταν ένας ντριπλομανής χωρίς γκολ, όταν έφυγε ήταν ένας δαιμόνιος δημιουργός.

Φυσικά υπήρξαν και αποτυχίες. Ο Μαρτίνς δεν κατάφερε να βοηθήσει τον Μεριά, τον Γιαννιώτη και τον Φετφατζίδη να διώξουν το άγχος τους, παρά την στήριξη. Δεν πήρε όσα θα θελε από τον Γκερέρο. Δεν κατάφερε να αξιοποιήσει τον Σολδάνο και τον Ζιλ Ντίαζ, παρόλο που αυτός τους έφερε. Αλλά αν μείνει, μπορώ να βάλω και στοίχημα πως παίκτες, όπως ο Λοβέρα, ο Χασάν, ο Ρατζέλοβιτς θα είναι του χρόνου ακόμα καλύτεροι. 

Πολλά ερωτηματικά

Θυμάμαι ότι όταν το όνομα του Μαρτίνς είχε ανακοινωθεί υπήρξαν από την πλευρά των δημοσιογράφων και των οπαδών πολλά ερωτηματικά. Ο νεοφερμένος Μαρτίνς δεν είχε να επιδείξει στο βιογραφικό του κατακτήσεις τίτλων και τον συνόδευε απλά η φήμη του ανθρώπου που δουλεύει σκληρά – στην Ελλάδα αυτή η φήμη σπανίως εκτιμάται. Ο Μαρτίνς δεν είχε ούτε καν την γοητεία του Μάρκο Σίλβα που στην Πορτογαλία έλεγαν πως είναι ο καλύτερος από τους νεότερους. Σε πολλούς έμοιαζε κάτι σαν τον Ζαρντίμ, χωρίς όμως τις παραστάσεις του Ζαρντίμ: ένα δουλευταράς που δούλευε σε μια καλή επαρχιακή ομάδα. Δυο χρόνια μετά οι οπαδοί του Ολυμπιακού περιμένουν την ανανέωση της συνεργασίας της ομάδας με τον προπονητή της κι αυτό μολονότι πέρυσι ο Μαρτίνς δεν κέρδισε κανένα τίτλο και παρόλο που ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί το εφετινό πρωτάθλημα. Δυο χρόνια μετά ο Μαρτίνς δεν είναι κάποιος με τη φήμη του ανθρώπου που δουλεύει σκληρά, αλλά κάποιος που έχει αποδείξει πως με σκληρή δουλειά μπορείς να φτιάξεις μια ομάδα από την αρχή, να αποκλείσεις την Μίλαν και την Αρσεναλ, να κάνεις σπουδαία πράγματα στο Τσάμπιονς λιγκ, να φτάσεις στους 16 του Γιουρόπα Λιγκ (με πιθανότητες να συνεχίσεις) και να ολοκληρώσεις την κανονική περίοδο ενός πρωταθλήματος αήττητος, αν και η ομάδα σου έδωσε δώδεκα ματς παραπάνω από οποιοδήποτε αντίπαλο της στην Ελλάδα. Και ματς σκληρότατα.

Μόνο χάρη στη δουλειά

Οι οπαδοί του Ολυμπιακού δύσκολα αγαπούν προπονητές. Μέχρι τον Μπάγεβιτς είναι δύσκολο να βρεις προπονητή που να αγαπήθηκε πραγματικά – ίσως ο τελευταίος να ήταν ο Μπούκοβι. Προπονητές που κέρδισαν χειροκροτήματα (όπως ο Πετρόπουλος, ο Παναγούλιας, ο Γκόρσκι) τα κέρδισαν γιατί η ομάδα κέρδισε τίτλους. Και τον Μπάγεβιτς, αλλά και τον Βαλβέρδε, τους αγάπησαν πιο πολύ την πρώτη φορά που έφυγαν για συναισθηματικούς κυρίως λόγους: τούς είδαν σαν ανθρώπους που πρόσφεραν και αδικήθηκαν – δεν είναι τυχαίο ότι και οι δυο επέστρεψαν. Αλλά η σχέση που οι οπαδοί απέκτησαν με αυτούς διαφέρει πολύ από αυτή που έχουν με τον Μαρτίνς. Ο Πορτογάλος δεν κέρδισε τον κόσμο ξυπνώντας του συναισθήματα: το έκανε με τη δουλειά του και αποδεικνύοντας ότι η καλή δουλειά μπορεί να οδηγήσει μια ομάδα σε υπερβάσεις όχι και τόσο αυτονόητες. Όλα όσα πέτυχε ο Μαρτίνς τα πέτυχε με ένα Ολυμπιακό εργατικό, σκληρό, με ανταγωνιστές στην Ελλάδα παρασκηνιακά δυνατότερους. Ο Μπάγεβιτς είχε ένα Ολυμπιακό υπερπροστατευμένο, ο Βαλβέρδε ένα Ολυμπιακό με πολυτέλειες που είναι αήθεια πως έπαιξε καλύτερη μπάλα. Ο Πορτογάλος έχει μια ομάδα που δουλεύει. Με λίγες σχετικά πριμαντόνες. Αλλά με μεγάλη πίστη και επιμονή.     

Τι περιμένουν

Μου κάνει εντύπωση ότι ακόμα δεν του έχει ανανεώσει το συμβόλαιο, αλλά το καταλαβαίνω κιόλας. Ο Μαρτίνς χρειάζεται να κερδίσει το πρωτάθλημα, να φτιάξει εκτός από μια καλή ομάδα και ένα βιογραφικό. Αλλά προσοχή γιατί αν αυτό συμβεί θα τραβήξει ακόμα περισσότερο τα μάτια των ξένων: αν κάποιοι στην Ελλάδα τα όσα κάνει δυο χρόνια τα θεωρούν απλά και προβλεπόμενα, στο εξωτερικό αρκετοί έχουν μείνει έκπληκτοι: ειδικά μετά τον αποκλεισμό της Αρσεναλ οι μετοχές του είναι πολύ ψηλά. Ο Ολυμπιακός πρέπει να προσέξει να μην τον χάσει τον Μαρτίνς. Διότι προπονητή με βιογραφικό θα βρει. Προπονητή που να δουλεύει τόσο πολύ είναι πολύ πιο δύσκολο.